De wonderbaarlijke Philomena
Hillary Clinton, Chimamanda Ngozi Adichie, Caitlin Moran of Amy Poehler: tegenwoordig zijn er genoeg vrouwen waaraan we ons feministisch hart kunnen ophalen. Maar waarom zou je op internationale vrouwendag lezen over wat je al weet en wie je al kent? Leer liever Philomena Cunk kennen, een doortastende dame die bij Charlie Brooker’s Weekly Wipe allerhande zaken onderzoekt en bevraagt.
Soms is het liefde op de eerste foto. En dat had ik met Philomena Cunk. Ik maakte kennis met de diepdenker via deze foto, waarop ze naar het mannelijk geslachtsdeel wijst en met stalen gezicht concludeert dat het logisch is dat mannen zich hierdoor superieur voelden. Prachtig. Want met één zin en één blik hakt ze in op hét paradepaardje van de man. De penis is lachwekkend, en die mannelijke overheersing ook. Hartstikke feministisch. En briljant neergezet door de Britse comédienne Diane Morgan.
De foto spotte ik op Buzzfeed - kijk gerust verder voor meer juweeltjes - en is eigenlijk een screenshot van de rubriek Moments of Wonder bij Charlie Brooker. Hierin durft Philomena regelmatig de grote en belangrijke vragen te stellen. Zoals: waarom huilen wij, terwijl het de uien zijn die worden gesneden? Of: waarom bedacht Churchill tippex? En: waar gaat je schoot heen als je opstaat? In het wondermoment over feminisme komt ze al vragenstellend tot inzicht: dankzij de suffragettes werden talloze deuren voor miljoenen vrouwen geopend. Als zij er niet waren geweest, zo concludeert Philomena, dan had ze nu nog in de keuken gestaan, waar ze thuishoort. Even later, als ze gender expert Mary Evans interviewt, wordt ze afgeleid door een typisch vrouwenhulpmiddel: hoe worden spiegels eigenlijk gemaakt? Evans moet haar het antwoord schuldig blijven.
De perfecte journalist
Het briljante aan Philomena Cunk is dat zij in haar absurditeit een waarachtig goede spiegel is: met haar overdreven zware vragen weerspiegelt ze de toon van talloze documentaires, waarin alles groots en meeslepend wordt gebracht. Ze toont aan dat journalisten die zichzelf heel serieus nemen, ook geen vraag mogen laten liggen. Hoe irrelevant die vraag ook is. Ze houdt zo zich perfect aan het format van de diepgravende en allesbevragende journalist. Haar item is ook gemonteerd zoals het hoort: al wandelend deelt ze de kijker haar onderzoeksvraag mede, vervolgens zien we haar ernstig kijkend de vraag overdenken en ze wisselt die beelden af met standaardshots van mensen op straat. Daarna volgt het 'serieuze' vraaggesprek met de expert, waarna ze al gebarend tot een conclusie voor de kijker komt. Alles met dezelfde schijnbare serieusheid gebracht. Als je niet zou luisteren, zou je het bijna serieus nemen.
In april komt de BBC met een hele special: Cunk on Shakespeare. Hierin gaat Philomena op zoek naar de echtheid van de Britse toneelschrijver. Eerder vergeleek ze hem immers al met de tandenfee: “Niemand heeft hem gezien, niemand weet of hij echt is, of gewoon bedacht is voor kinderen. Dus ik ga met experts praten om meer over hem en zijn films te weten te komen.” Dat kan niet anders dan wederom briljant worden.
